اهداف نتانیاهو از ترور اسماعیل هنیه چیست؟

ژوزف استالین در سال 1927 و در آستانه جنگی احتمالی، گفته بود «ما می‌توانیم سوسیالیسم را در اتحاد جماهیر شوروی بنا نهیم اما برای این مهم، اول از همه باید زنده باشیم». این اظهارات ناظر بر اصل بقا در سیاست بین الملل است و به نظر می‌رسد بنیامین نتانیاهو (بی بی) نخست وزیر دولت اسرائیل با عبور از خط قرمزهایی مهم با پیروی از این اصل به دنبال بقای خود در سیاست داخلی این دولت است. بر اساس اصل بقاء در رویکرد رئالیستی، مهمترین هدف کشورها در نظام بین الملل ادامه حیات است و دولت ها در جهت حفظ بقای خود در یک محیط رقابتی به دنبال قدرت هستند. می‌توان این گونه برداشت کرد که نتانیاهو با در نظر داشتن این رویکرد به دنبال حفظ قدرت در عرصه سیاست داخلی اسرائیل است. در عصر پیچیدگی های رو به رشد جهان سیاست، همزمان با برگزاری بازی های المپیک-که قرار بود باعث صلح ملت ها با یکدیگر شود- در اقدامی کم سابقه در عرف بین الملل شاهد ترور شخصیتی مهم در یکی از پایتخت های مهم جهان هستیم. چرایی رخ دادن چنین رویدادی بعلاوه فرد و کشورهایی که از این اتفاق سود می‌برند، هدف این نوشته است. طی سالهای اخیر اسرائیل بارها منافع ایران در داخل و خارج کشور را مورد هدف و تهدید قرار می‌داد و عمدتا نیز با پاسخی درخور مواجه نمی‌شد اما واکنش شاید بی سابقه آخر این احتمال را به وجود آورده بود که آتش بسی نانوشته بین تهران و تلاویو برقرار شده است. اینکه چرا با وجود این امر، بی بی بار دیگر رو به بحرانی کردن فضا آورده است، پرسشی اساسی است.
نخست وزیر دولت اسرائیل در پیروی از رئالیسم تهاجمی، آنارشی در نظام بین المللی را اصلی نظم دهنده می‌داند که از هیچ اقتدار مرکزی تبعیت نمی‌کند. به نظر می‌رسد وی ناسازگار با دیپلماسی به این امر باور دارد که بقایش در آنارشی است و وجو بحران در بحران است که منافع وی را تامین می‌کند. با وجود تلاش های بین المللی در خصوص آتش بس در سرزمین های اشغالی، نتانیاهو اراده ای جدی برای برهم زدن زمینه توافق آتش بس دارد. وی که دست کم تا چند ماه از کابینه ائتلافی اش اطمینان خاطر دارد برای تداوم بحران و بر هم زدن آرامش به هر اقدامی دست خواه زد، آرامشی که از دید وی ممکن بود با روی کار آمدن دولت جدید در ایران با تهدید مواجه شود. تجربه تاریخی نشان داده که نتانیاهو در طی دوران طولانی نخست وزیری خود بحران و نه دیپلماسی را تامین کننده منافع خود دانسته است و حال که بیم داشت دولت جدید ایران با ابزار مذاکره عرصه را بر او تنگ خواهد کرد، دست به اقدامی نامتعارف زد. تردیدی نیست تلاویو با اشراف اطلاعاتی بر گروه ها و شخصیت های فلسطینی خیلی زودتر از اینها می‌توانست اقدام به ترور اسماعیل هنیه کند اما هدف قرار دادن وی در تهران آن هم یک روز بعد از مراسم تحلیف رئیس جمهوری جدید حاوی پیام هایی آشکار است.
قصد نتانیاهو از این ترور نه نشان دادن برتری امنیتی-اطلاعاتی بر تهران بلکه دو موضوع کلیدی تاثیرگذاری بر انتخابات آمریکا و نیز تضعیف دولت جدید ایران است. نیک می‌دانیم بعد از کناره گیری جو بایدن از رقابت های انتخاباتی آمریکا، موجی برای «کاملا هریس» نامزد دموکرات ها ایجاد شده که چنین موجی اگر به شکست جمهوری خواهان در انتخابات آتی بینجامد، خسران بزرگی برای نتانیاهو و دولت اسرائیل است. نتانیاهو به دنبال قدرت گیری فردی در کاخ سفید است که پشتیبانی حداکثری از نتانیاهو و سیاست هایش داشته باشدو نه حمایتی مشروط و محدود را سرلوحه کار قرار دهد. اقدام اسرائیل و نتانیاهو در هدف قرار دادن رهبر جنبش حماس در تهران برای ترامپ و جمهوری خواهان هدیه ویژه ای محسوب می‌شود، چه اینکه جمهوری خواهان آمریکا نیز از گسترش بحران و آتش جنگ در خاورمیانه استقبال می‌کنند. در چنین شرایطی دولت بایدن در باتلاقی ناخواسته گرفتار می‌شود و سودش را ترامپ و کمپین انتخاباتی وی می‌برند.
نگاهی به کامنت های مقاله «آموس هارل» تحلیلگر امور دفاعی اسرائیل در روزنامه هاآرتض نیز تایید کننده اهداف داخلی نتانیاهو از ترور هنیه است. از دید این افراد، نتانیاهو با چنین اقدامی نشان داد کوچکترین اهمیتی برای گروگان های اسرائیلی در دست حماس و خانواده های نگران آنها نمی‌دهد. «همان طور که یاسین دیگری بود، هنیه دیگری نیز وجود خواهد داشت» و نتانیاهو همه این کارها را برای حفظ قدرت خود انجام می‌دهد. خیلی واضح است که اسرائیل صلح نمی‌خواهد و به جنگ پایان نمی‌دهد و انجیر هم در مورد گروگانها نمی‌دهد.

در هر حال شاهد احیای سیاست تهاجمی نتانیاهو هستیم و وی در تلاش است تا صحنه درگیری ها را از غزه به جنگ منطقه ای تغییر دهد، ترور هنیه در تهران به مراتب بزرگتر از همه اقدامات قبلی نتانیاهو علیه ایران و عبور از تمامی خط قرمزهاست.